Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2009

Η αξία της διατήρησης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς,τα μνημεία


Τα μνημεία του τόπου μας,οι εκκλησίες,τα μοναστήρια,οι αρχαίες πόλεις με τους ναούς τους,τα κτήρια της αρχαίας και σύγχρονης ιστορίας μας είναι αναπόσπαστα και βασικά κομμάτια της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.Είναι εκφράσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας σ΄όλη την διάρκεια της ιστορίας.Ξεκινούν από τους ιστορικούς χρόνους και φθάνουν μέχρι της μέρες μας.Είναι ο καθρέπτης των συναισθημάτων,της λατρείας,της φτώχειας,του πλούτου,της χρησιμότητας,της διασκέδασης,της παιδείας.Είναι η αναφορά στην κουλτούρα,στην φιλοσοφία,στην πολιτική,στις σκέψεις του λαού και των ηγετών κατά εποχή.

Στο βιβλίο του Ίταλο Καλβίνο,”οι αόρατες πόλεις”,η αρχιτεκτονική των κτηρίων ακολουθεί,αλλά ίσως και να οδηγεί,τις επιθυμίες,τις αναμνήσεις,τους πόθους των κατοίκων.

Είναι φανερό ότι τα μνημεία φανερώνουν την ίδια την ιστορία του τόπου ,τυχαία ή σκόπιμη καταστροφή,ή επιδείνωσή τους,είναι απώλεια για τον πολιτισμό και την ιστορία των ανθρώπων τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Διαβάζοντας ένα βιβλίο που αναφερόταν στον Λιβάνιο,ρήτορα,σοφιστή και δάσκαλο του Μεγ.Βασιλείου,του Αγ.Ιωάννη του Χρυσοστόμου αλλά και του Ιουλιανού,κράτησα από μια επιστολή του προς τον βασιλέα Θεοδόσιο,η οποία αναφέρεται στη λεηλασία και το γκρέμισμα των ναών των εθνικών,από μέρος φανατισμένων χριστιανών,της εξής παράγραφο: ….όταν ένας αγρός στερηθεί το ναό του πάει χαμένος,τυφλώνεται και πεθαίνει.Οι ναοί έδωσαν ζωή στους αγρούς και από γενιά σε γενιά παραδόθηκαν στους σημερινούς ανθρώπους… .Με μια πιο ελεύθερη ερμηνεία , στα λεγόμενα του Λιβάνιου,αγρός είναι ο καθένας μας,έχουμε ανάγκη την καλλιέργεια και την μάθηση με σωστό τρόπο και σωστή βάση,αυτή την βάση προσφέρει η πολιτισμική μας κληρονομία,τα μνημεία και η ιστορία που κουβαλάνε,η παράδοση.

Στις μέρες μας οι ίδιοι οι χριστιανοί και αυτοί που νιώθουν ελεύθερα πνεύματα,αρνούμενοι κάθε θεία ύπαρξη αλλά υμνώντας την προσφορά τους στα κοινά,δεν καταστρέφουν μόνο τα αρχαία μνημεία αλλά και τους χριστιανικούς ναούς,τα πανέμορφα και αξιόλογα, από ιστορική άποψη, εκκλησάκια και ναύδρια.Πώς;Μα φυσικά μέσα από την αδιαφορία που τους διακατέχει και την μη μέριμνα για τα μνημεία που καταστρέφονται.

Ένας ευσεβής ηγούμενος,ο Μακάριος,στις τελευταίες σειρές της διαθήκης του,συνταχθείσας την 19η Αυγούστου του 1632,δίνει ένα μικρό ναύδριο σε κάποιο μοναστήρι με την παρακάτω αναφορά: … και όποιος ήθελε περικόψη την άνωθεν ΄σύμβαση να μη λειτουργάται η εκκλησία,να έχει τας αράς των τετρακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων πατέρων και των υποκάτωθεν υπογεγραμμένων τον αφορεσμό και το ανάθεμα… .

Ο ναός αυτός στις μέρες μας,με τοιχογραφίες του 14ου και του 17ου αιώνα,κινδυνεύει να καταστραφεί και φυσικά δεν λειτουργάται.

Επέλεξα να αναφέρω την παραπάνω διαθήκη του ηγουμένου θέλωντας να επισημάνω,πρώτον την αδιαφορία που έχει επιλέξει η πολιτεία γι΄αυτό το εκκλησάκι και δεύτερον ότι κίνητρό μας για την διάσωση του συγκεκριμένου μνημείου αλλά και κάθε μνημείου δεν πρέπει να είναι ούτε ο φόβος της αράς του κάθε ηγουμένου,ούτε φυσικά και οι διάφορες πολιτικές σκοπιμότητες και απάθειες.Αντίθετα και απλά ο σεβασμός στην παράδοσή μας και στον πολιτισμό μας πρέπει να καθοδηγεί τα βήματά μας.

Το παραπάνω κείμενο δεν γράφεται με στόχο να καταγγείλει κανέναν και να κατανείμει ευθύνες.Γράφεται από αγωνία και με μόνο στόχο να αναδείξει το πρόβλημα και να κινητοποιήσει όλους τους αρμόδιους,τους φορείς και την πολιτεία γενικότερα.Να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει όλους μας.Γιατί η διατήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς είναι υπόθεση όλων μας,μιας και ο πολιτισμός και η παράδοση και τα μνημεία του τόπου μας δεν αφορούν μόνο στους εκάστοτε πολιτικά διαχειριστές αλλά την ίδια την ταυτότητά μας,μιας και είναι κοινή κληρονομιά όλων των ανθρώπων που κατοικούν στον ίδιο τόπο.Γιατί είναι υπόθεση που δεν αφορά μόνο στο παρελθόν αλλά το τώρα και το αύριο.

Γιατί ” όταν ένας λαός ξεχνά την ιστορία του είναι υποχρεωμένος να την ξαναγράψει” σκάβοντας στα ερείπια που ο ίδιος με την αδιαφορία του δημιούργησε.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου