Η τέχνη των βυζαντινών υφασμάτων έφθασε στην πλήρη ανάπτυξή της επί Μακεδόνων και Κομνηνών.Οι βυζαντινοί ύφαιναν λεπτά λινά,μάλλινα και μάλλινους τάπητες.Το μετάξι όμως εξακολουθούσε να παρέχει το υλικό των πολυτελών υφασμάτων,που τα χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για ενδύματα,αλλά και για παραπετάσματα στους τοίχους και τις θύρες των ανακτόρων και των ναών.Η Κωνσταντινούπολη με τ'αυτοκρατορικά υφαντουργεία του Μεγάλου Παλατιού και τα ιδιωτικά εργαστήρια,ήταν το σημαντικότερο κέντρο παραγωγής.Ένας αυστηρός κανονισμός που περιλαμβανόταν στο Επαρχικόν Βιβλίον,απέβλεπε στην επαγρύπνηση για την ποιότητα των προϊόντων,στη σταθερότητα των τιμών και στον προορισμό των καλύτερων υφασμάτων κατά προτεραιότητα για τον αυτοκράτορα και την τοπική πελατεία,δηλ.τα μέλη της αριστοκρατείας και τον ανώτερο κλήρο της Κωνσταντινουπόλεως.Όπως ακριβώς και στους προηγούμενους αιώνες,οι βασιλείς τα χάριζαν σαν ιδιαίτερα πολυτελή δώρα στους πάπες,τους επισκόπους,τους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους ηγεμόνες.Οι βυζαντινοί τεχνίτες μιμήθηκαν πιστά πρότυπα από υφάσματα που προέρχονταν από εργαστήρια της Αιγύπτου,της Συρίας,της Μεσοποταμίας και της Περσίας γι'αυτό συχνά οι αρχαιολόγοι δυσκολεύονται,για την εποχή αυτή,να ξεχωρίσουν τα βυζαντινά από τ'αραβικά υφάσματα.Η διακόσμηση των βυζαντινών υφασμάτων εκείνης της περιόδου συνίσταται στη επανάληψη του ίδιου θέματος.Τα θέματα είναι εμπλευσμένα από τον πραγματικό και φανταστικό κόσμο της Ανατολής:λιοντάρια,γρύπες με ουρά παγωνιού ( το σασσανιδικό senmourv),φτερωτά άλογα,δράκοντες,ελέφαντες,πουλιά,συμβολίζουν έναν κόσμο παράξενο και θαυμαστό,με τον οποίο συνδιάζονται ιδέες δυνάμεως και ευχάριστου βίου.Εγγράφονται ή όχι μέσα σε μετάλλια που πλαισιώνονται με διακοσμητικές ζώνες.Το βάθος των ίδιων των μεταλλίων κοσμείται συχνά κι αυτό με δέντρα ή φυτά ελαφρά στυλιζαρισμένα.Ανθέμια και ρόδακες γεμίζουν τα μέρη ανάμεσα στους τροχούς.Κατά την διάρκεια του 11ου αί. οι υφαντουργοί επιδίωξαν περισσότερο την λεπτότητα του σχεδίου και την κομψότητα και ζωηρότητα των στάσεων.Ένα ωραίο δείγμα της νέας αυτής τεχνοτροπίας αποτελεί το μεταξωτό του μουσείου Valere στο Sion (στο Valais),όπου οι γρύπες,αντί να παριστάνονται κινούμενοι και αντιμέτωποι,είναι ορθωμένοι και αντίνωτοι με στραμμένη προς τα πίσω την κεφαλή,ενώ για να αποφευχθή η αυστηρότητα από την παράθεση των "τροχών".συνέδεσαν τα μετάλλια έτσι,ώστε το κάτω και το πάνω μέρος του πλαισίου τους να διαγράφουν με περισσότερη εϋλυγισία μια κυματιστή γραμμή από ανθέμια.Τον 12ο αιν. σε όλες τις τεχνικές καλλιεργήθηκε εκούσια ο μανιερισμός και η διακόσμηση των υφασμάτων ακολούθησε ένα στυλ πολύ διανθισμένο.Στον 12ο αιν.ανήκουν αξιόλογα μεταξωτά δαμασκηνά,όπου το μοτίβο των πουλιών δεξιά και αριστερά από ένα δέντρο,εγγεγραμμένων μέσα σε μετάλλια,αποδίδεται πολύ συχνά,π.χ. στο φαιλόνιο του αββαείου του Brauweiler,που έφερε ο Βερνάρδος de Clairvaux κατά το 1146.Στις μέρες μας μπορούμε ακόμα να δούμε,σε εργόχειρα υφαντά και πλεκτά, που ανήκουν στη παράδοση της λαϊκής μας τέχνης,την συνέχιση των μοτίβων και των θεμάτων εκείνης της περιόδου,μπορεί το μετάξι να έλειπε λόγο της ανέχειας που επικρατούσε αλλά ποιός δεν έχει δει στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς να είναι στολισμένος ο τοίχος ,πάνω από τον ξύλινο καναπέ,ένα εργόχειρο με πουλιά και άνθη.
πηγή:από το βιβλίο "Βυζαντινή Τέχνη" του CHARLES DELVOYE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου